زندگی امروزه ما انسان‌ها در این دنیای مدرن و پر هیاهو دستخوش ناراحتی و عوامل افسرده کننده‌ای است که سن و سال نمی‌شناسد و با افزایش اضطراب گریبان گیر افراد میشود و تمام جنبه‌های زنددگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. با این حال درمان‌های زیادی برای کنترل افسردگی و مشکلات روانی وجود دارد، یکی از این راه‌ها استفاده از قرص زاناکس است که به کلاس داروهای بنزودیازپین تعلق دارد. بهتر است بدانید بنزودیازپین‌ها داروهای آرامبخشی هستند که بر روی سیستم عصبی مرکزی اثر می گذارند و اثر آرام بخشی دارند که بنا به تشخیص پزشک برای درمان اختلالات اضطرابی، حملات پانیک و گاهی اوقات بی خوابی تجویز می شوند. اگر می‌خواهید در مورد زاناکس و مزایا و معایب این قرص بیشتر بدانید، با وان هو همراه باشید.
قرص زاناکس چگونه کار می کند؟
قرص زاناکس با افزایش فعالیت یک انتقال دهنده عصبی به نام گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) در مغز عمل می‌کند. گابا یک پیام رسان شیمیایی است که کارش تنظیم ارتباط بین سلول‌های عصبی کمک است و از فعالیت نورون‌هایی که باعث اضطراب و ترس می شوند، جلوگیری می‌کند.
قرص زاناکس با افزایش میزان گابا در مغز، علائم اضطراب و هراس مانند عصبی بودن، بی قراری، تعریق، لرزش و تپش قلب را کاهش می دهد و به این طریق میتواند در کنترل علائم افسردگی موثر باشد.
فواید قرص زاناکس چیست؟
قرص زاناکس میتواند در کوتاه مدت در تسکین علائم اضطراب و هراس بسیار موثر باشد. همچنین مصرف این قرص به شما کمک می‌کند تا با موقعیت‌های استرس زا، مانند سخنرانی در جمع، پرواز، یا معاشرت کنار بیایید.
و بهتر است بدانید در صورت داشتن بی خوابی ناشی از اضطراب میتواند باعث شود تا کیفیت خوابتان بهتر شود. مصرف این قرص خلق و خو و کیفیت زندگی را با کاهش ناراحتی و علائم افسرده کننده بهبود می‌بخشد.
خطرات قرص زاناکس چیست؟
زاناکس که نام تجاری قرص آلپرازولام است، مصرف آن همانند دیگر داروها بدون خطر نیست. ممکن است عوارض جانبی مانند خواب آلودگی، سرگیجه، گیجی، مشکلات حافظه، تاری دید، خشکی دهان، حالت تهوع، یبوست و اختلال عملکرد جنسی ایجاد کنند.
همچنین این نوع داروها می‌توانند با سایر داروها مانند داروهای ضد افسردگی، آنتی هیستامین، مواد افیونی، الکل و مکمل‌های گیاهی تداخل داشته باشند. همیشه باید قبل از مصرف قرص زاناکس یا هر داروی دیگری با پزشک خود مشورت کنید.
اما یک خطر جدی که با مصرف قرص زاناکس گریبان گیر افراد میشود، اعتیاد و وابستگی است. قرص زاناکس در صورت مصرف طولانی مدت یا در دوزهای بالا میتواند باعث وابستگی جسمی و روانی شود.
این بدان معناست که ممکن است برای داشتن همان اثر یا اجتناب از علائم ترک، نیاز به مصرف بیشتر دارو به وجود بیاید. علائم ترک این قرص میتواند شامل اضطراب، بی خوابی، تحریک پذیری، لرزش، تشنج و توهم باشد.
اگر می خواهید مصرف قرص زاناکس را قطع کنید، باید این کار را حتما و به تدریج و زیر نظر پزشک انجام دهید تا بدین طریق علائم ترک و سو مصرف زاناکس بر بدن و مغز کمتر شود.
عوارض جانبی رایج و جدی قرص زاناکس چیست؟
تاثیر مصرف این قرص و عوارض جانبی آن در افراد متفاوت است. برخی از افراد ممکن است عوارض جانبی خفیفی نداشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است عوارض جانبی شدیدتر یا جدی‌تر را تجربه کنند. برخی از عوارض رایج زاناکس عبارتند از:
- خواب آلودگی
- سرگیجه
- سبکی سر
- خستگی
- اختلال حافظه
- اختلال عملکرد شناختی
- مشکل در هماهنگی
- تاری دید
- دهان خشک
- حالت تهوع
- یبوست
- وزن تغییر می کند
- کاهش یا افزایش اشتها
- کاهش یا افزایش میل جنسی
- اختلال عملکرد جنسی
این عوارض جانبی معمولاً خفیف و موقتی هستند و ممکن است با سازگاری بدن با دارو از بین بروند. با این حال، در صورت تداوم یا بدتر شدن آنها، باید با پزشک خود تماس بگیرید.همینطور برخی از عوارض جدی قرص زاناکس که باید آنها توجه ویژه ای داشته باشید عبارتند از:
- تنفس ضعیف یا کم عمق
- احساس سبکی، مثل اینکه ممکن است بیهوش شوید
- یک تشنج
- توهمات
- رفتار ریسک پذیر
- افزایش انرژی
- کاهش نیاز به خواب
- تغییرات ناگهانی و شدید در خلق و خو یا رفتار
- گیجی
- تحریک
- خصومت
- پرخاشگری
- افکار یا اعمال خودکشی
این عوارض نادر اما به طور بالقوه تهدید کننده زندگی هستند. در صورت مشاهده هر یک از آنها باید فوراً کمک پزشکی دریافت کنید.
چند جایگزین برای قرص زاناکس چیست؟
بهتر است بدانید قرص زاناکس تنها گزینه مناسب برای درمان اختلالات اضطرابی و هراس نیست. داروهای دیگری مانند مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)، مهارکننده‌های بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین (SNRIs)، بوسپیرون، مسدودکننده‌های بتا و داروهای ضد تشنج می‌توانند موثر باشند.
این داروها ممکن است مکانیسم‌های اثر، مزایا، خطرات و عوارض جانبی متفاوتی نسبت به قرص زاناکس داشته باشند. شما باید با پزشک خود در مورد بهترین دارو برای شرایط و موقعیت خود صحبت کنید.
همینطور یک جایگزین دیگر برای قرص زاناکس روان درمانی است. روان درمانی شکلی از مشاوره است که به شما کمک می‌کند مشکلات اضطراب و هراس خود را درک کرده و با آن کنار بیایید.
انواع مختلفی از روان درمانی وجود دارد، مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT)، مواجهه درمانی، آموزش آرام سازی، درمان مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان بین فردی.
تکنیک‌های روان درمانی میتواند به شما کمک کند افکار و باورهای منفی خود را که باعث اضطراب و وحشت میشود شناسایی و به چالش بکشید و از این طریق جای آن ها را با افکار مثبت و تقویت کننده روان عوض کنید.
همچنین این آموزش‌ها می تواند به شما در یادگیری و تمرین مهارت‌های مدیریت احساسات و رفتارهای خود در موقعیت‌های استرس‌زا کمک کند تا در ادامه مسیر زندگی و در موقعیت‌های مختلف بتوانید احساسات را کنترل کنید.
سومین جایگزین برای قرص زاناکس، تغییر سبک زندگی است. تغییرات سبک زندگی اقداماتی هستند که می توانید برای بهبود سلامت جسمی و روانی خود انجام دهید.
برخی از نمونه‌های تغییر سبک زندگی عبارتند از: ورزش منظم، خوردن یک رژیم غذایی متعادل، اجتناب از کافئین و نیکوتین، محدود کردن مصرف الکل، خواب کافی، تمرین تکنیک‌های تمدد اعصاب، درگیر شدن در سرگرمی‌ها و علایق، پیوستن به یک گروه حمایتی، و جستجوی حمایت اجتماعی از خانواده و دوستان.
نحوه تداخل قرص زاناکس با سایر داروها و مواد
قرص زاناکس میتواند با بسیاری از داروها و مواد دیگر تداخل داشته باشد که میتواند بر اثربخشی آنها تأثیر بگذارد یا باعث عوارض جانبی خطرناک یا منجر مرگ شود.
به این نکته توجه داشته باشید که همیشه باید قبل از مصرف قرص زاناکس یا هر داروی دیگری با پزشک خود مشورت کنید. برخی از متداول ترین تعاملات عبارتند از:
- مواد افیونی مانند کدئین، هیدروکودون، اکسی کدون و فنتانیل. این داروها می‌توانند خطر آرامبخشی شدید، افسردگی تنفسی، کما و مرگ را در صورت مصرف با قرص زاناکس افزایش دهند.
- الکل میتواند اثرات قرص زاناکس را افزایش دهد و خطر خواب آلودگی، سرگیجه، گیجی، مشکلات حافظه، اختلال در هماهنگی و مشکلات تنفسی را افزایش دهد.
- داروهای ضد قارچ مانند ایتراکونازول و کتوکونازول. این داروها سطح قرص زاناکس را در خون شما افزایش می‌دهند و آنها را قوی‌تر و ماندگارتر می‌کنند. همچنین ممکن است خطر عوارض جانبی و وابستگی را افزایش دهد.
- داروهای ضد افسردگی، مانند مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)، مهارکننده‌های بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین (SNRIs)، مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIs)، و ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای (TCAs). این داروها می توانند بر متابولیسم قرص زاناکس تأثیر بگذارند و تأثیر آنها را افزایش یا کاهش دهند.
- سایر بنزودیازپین‌ها مانند دیازپام، لورازپام، کلونازپام و غیره. این داروها می‌توانند اثرات افزایشی با قرص زاناکس داشته باشند و خطر آرام بخشی، افسردگی تنفسی، کما و مرگ را افزایش دهند.
- سایر داروهایی که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارند، مانند قرص‌های خواب، شل کننده‌های عضلانی، آنتی هیستامین، ضد تشنج‌ها و غیره. این داروها همچنین می‌توانند اثرات قرص زاناکس را افزایش دهند و باعث خواب آلودگی، سرگیجه، گیجی، مشکلات حافظه، اختلال در هماهنگی و مشکلات تنفسی شوند.
این لیست کاملی از تداخلات دارویی نیست. همیشه باید پزشک خود را در مورد تمام داروهایی که مصرف می‌کنید یا قصد مصرف آنها را دارید مطلع کنید.
بهترین زمان مصرف قرص زاناکس چه زمانی است؟
بهترین زمان مصرف قرص زاناکس به شرایط شما، دستورات پزشک و ترجیح شخصی شما بستگی دارد. به طور کلی،
اگر قرص زاناکس را برای اختلالات اضطرابی یا اضطراب ناشی از افسردگی مصرف می‌کنید، باید در مواقعی که احساس مضطرب بودن می‌کنید یا عصبی هستید، آن را مصرف کنید و همینطور نباید بیش از چهار دوز در روز مصرف کنید.
اگر این داروی ضد افسردگی را برای اختلالات هراس مصرف می‌کنید، باید طبق دستور پزشک، آنها را به طور منظم مصرف کنید. فراموش نکنید که افزایش یا کاهش دوز زاناکس بدون اطلاع پزشک عواقب خطرناکی به همراه دارد.
اگر برای بی خوابی ناشی از اضطراب، از قرص زاناکس استفاده می‌کنید، باید آن را قبل از خواب مصرف کنید. در طول روز یا زمانی که قصد ندارید حداقل هفت تا هشت ساعت بخوابید، نباید آنها را مصرف کنید.
بهتر است همیشه دستورالعمل‌های پزشک خود را در مورد نحوه و زمان مصرف قرص زاناکس دنبال کنید. همچنین باید از مصرف آنها با یا بعد از یک وعده غذایی سنگین یا پرچرب خودداری کنید، زیرا این امر میتواند جذب آنها را به تاخیر بیاندازد و اثربخشی آنها را کاهش دهد.
دوز توصیه شده قرص زاناکس چیست؟
دوز توصیه شده قرص زاناکس بسته به سن، وزن، وضعیت پزشکی، پاسخ به درمان و عوامل دیگر متفاوت است. پزشک بر اساس این عوامل بهترین دوز را برای شما تعیین می کند.
همیشه باید قرص زاناکس یا آلپرازولام را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید و هرگز از حداکثر دوز توصیه شده تجاوز نکنید.
در ادامه چند دستورالعمل کلی برای دوز قرص زاناکس آورده شده است:
- برای اختلالات اضطرابی یا اضطراب ناشی از افسردگی، دوز شروع معمول ۰.۲۵ تا ۰.۵ میلی گرم سه بار در روز مصرف میشود. این دوز ممکن است به تدریج افزایش یابد تا اثر مورد نظر حاصل شود. حداکثر دوز ۴ میلی گرم در روز است.
- برای اختلالات هراس، دوز شروع معمول ۰.۵ تا ۱ میلی گرم یک بار در روز است. همچنین ممکن است به تدریج افزایش یابد تا موثر باشد. حداکثر دوز ۱۰ میلی گرم در روز است.
- برای بی خوابی ناشی از اضطراب، دوز معمول ۰.۲۵ تا ۰.۵ میلی گرم قبل از خواب مصرف می شود. در صورت نیاز ممکن است دوز به تدریج افزایش یابد. حداکثر دوز ۴ میلی گرم در روز ۱۲۵ است.
اینها فقط دستورالعمل‌های کلی هستند و ممکن است در مورد شما صدق نکنند. همیشه باید دستورالعمل‌های پزشک خود را در مورد میزان و تعداد دفعات مصرف قرص زاناکس دنبال کنید.
سخن آخر
همانطور که در این مطلب از وان هو خواندید، قرص زاناکس نوعی داروی است که میتواند به افراد در مقابله با اختلالات اضطراب و هراس کمک کند. این قرص با افزایش فعالیت GABA در مغز و ایجاد یک اثر آرام بخش عمل می کنند. آنها می توانند در کوتاه مدت در تسکین علائم اضطراب و هراس بسیار موثر باشند، اما خطرات و عوارضی خاص خود را نیز به همراه دارد، مخصوصا اگر از زاناکس به عنوان مخدر استفاده شود، زیرا عوارض ترک به همراه دارد و باید زیر نظر پزشک مصرف آن قطع شود. امیدواریم این مطلب اطلاعات مفیدی در مورد قرص زاناکس و جایگزین های آن در اختیار شما قرار داده باشد.