به عبارت ساده، خونریزی بینی از دست دادن خون از بافتی است که داخل بینی شما را پوشانده است.
خونریزی بینی (Nosebleeds) (که اپیستاکسی نیز نامیده می شود) شایع است. حدود ۶۰ درصد از افراد حداقل یک بار در طول زندگی خود دچار خونریزی بینی می شوند. قرار گرفتن بینی در وسط صورت و تعداد زیادی رگ های خونی نزدیک به سطح در پوشش بینی، آن را به یک هدف آسان برای آسیب دیدگی و خونریزی بینی تبدیل می کند.
خون دماغ دو نوع است:
خون دماغ قدامی
خونریزی از قسمت پایین بینی در سپتوم (تیغه‌ای که دو طرف بینی را از هم جدا کرده است) شروع می‌شود. رگ‌های کوچک و مویرگ‌های این ناحیه شکننده هستند و به‌راحتی خونریزی می‌کنند. شایع‌ترین نوع خونریزی نوع قدامی است و معمولا جدی نیست. بیشتر در کودکان دیده می‌شود و می‌توان در خانه آن را درمان کرد.
خون دماغ خلفی
در قسمت عمیق و داخلی بینی ایجاد می‌شود. رگ‌های بزرگ در پشت بینی در نزدیکی گلو درگیر شده و خونریزی شدیدی را ایجاد می‌کند. این نوع خونریزی جدی‌تر بوده و ممکن است به مراقبت‌های پزشکی نیاز باشد. در بزرگسالان این نوع خونریزی بیشتر دیده می‌شود.
علل خونریزی بینی یا خون دماغ
خونریزی بینی دلایل مختلفی دارد. به ندرت پیش می‌آید که خون دماغ ناگهانی یا نامتناوب، جدی باشد. اگر مرتبا خون دماغ می‌شوید، ممکن است مشکل جدی داشته باشید و بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
خشکی هوا شایع ترین علت خون دماغ شدن است. زندگی در آب وهوای خشک و استفاده از سیستم گرمایش مرکزی یاعث خشک شدن غشای بینی می‌شود که بافت درون بینی است.
این خشکی باعث سفت شدن فضای داخل بینی می شود که خارش‌آور و آزاردهنده است. اگر بینی‌تان را بخارانید یا تمیز کنید، خونریزی می‌کند.
استفاده از داروهای ضد حساسیت و ضد احتقان برای درمان حساسیت، سرماخوردگی یا مشکلات سینوسی هم ممکن است باعث خشکی غشای بینی و خون دماغ شود. پاک کردن مکرر بینی با دستمال نیز از دیگر علت‌های خونریزی بینی است
عوامل زیر در بروز خونریزی بینی شایع است:
- واکنش آلرژیک
- ضربه دیدن بینی
- عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
- فرو کردن شی خارجی در بینی
- عطسه‌های مکرر
- حساسیت به مواد شیمیایی
- تمیز کردن بینی
- هوای سرد
- دوز بالای آسپرین
سایر عوامل خون دماغ:
- اختلال خونریزی
- فشار خون بالا
- اختلال تشکیل لخته خون
- سرطان
چه چیزی باعث خون دماغ می‌شود؟
دلایل پشت این از دست دادن خون، می‌تواند متعدد بوده و ممکن است از فین کردن خیلی شدید، استفاده بیش از حد از اسپری ضد احتقان بینی، تا استفاده از محرک‌های شیمیایی، سپتوم منحرف، آسیب دیدگی و غیره متغیر باشد. درمانهای طبیعی بسیاری وجود دارند که می‌توانند مشکل شما را به آسانی حل کنند. ما برخی از بهترین روشهای اثبات شده را برای درمان این وضعیت برایتان خلاصه کرده‌ایم. نگاهی به آنها بیندازید.
۱. کمپرس سرد
این یکی از ساده‌ترین راه‌های اثبات شده برای متوقف کردن خون دماغ است. اغلب توصیه می‌شود که در هنگام مواجهه با این مشکل از کمپرس سرد استفاده کنید. فقط چند تکه یخ بردارید و آنها را در یک حوله نازک بپیچید. طوری بنشینید که سرتان کمی به سمت عقب کج باشد. این بسته را برای حداقل ۵ دقیقه روی پل بینی‌تان بگذارید. این کار را با فواصل زمانی منظم تکرار کنید، تا زمانیکه خونریزی قطع شود.
توجه: از تماس مستقیم یخ با بینی اجتناب کنید.
۲. به هم فشردن
اولین کاری که یک فرد باید انجام دهد، آن است که دو طرف بینی‌اش را به هم بفشارد. دیده شده که به هم فشردن بینی برای مدتی، می‌تواند خون دماغ را قطع کند. فقط بخش نرم بینی‌تان را با انگشت شست و اشاره بهم بفشارید، در حالیکه مستقیم نشسته‌اید و سرتان کمی به جلو خم است، یک فشار ملایم روی بینی وارد کنید. این کار را برای ۵ تا ۱۰ دقیقه بدون رها کردن انگشت‌ها انجام دهید. در حین انجام این کار با دهانتان نفس بکشید.
۳. فلفل هندی
مصرف فلفل هندی، یک درمان موثر دیگر برای متوقف کردن خونریزی بینی است! ثابت شده که نوشیدن آب فلفل هندی، یک راه حل مفید است. فقط ۱ قاشق چایخوری پودر فلفل هندی را در ۱ فنجان آب گرم بریزید. برای متوقف کردن خونریزی بینی، آن را به آرامی بنوشید.
روش دیگر: پودر فلفل را در هنگام درست کردن غذاهایتان به آنها اضافه کنید.
۴. پیاز
پیازها، یک داروی قدیمی برای درمان خون دماغ هستند. بخارهای طبیعی پیاز مسئول این اثر هستند. آنطور که آزمایشات نشان می‌دهند، نگه داشتن یک تکه پیاز خونریزی را قطع می‌کند. بنابراین فقط چند قطعه پیاز ببرید و آن را زیر بینی‌تان قرار دهید. بخار آن را استنشاق کنید تا زمانیکه خونریزی قطع شود. همچنین در صورت نیاز، برش‌ها را پس از مدتی عوض کنید.
روش دیگر: آب یک پیاز را بگیرید و چند قطره از آن را در هر دو سوراخ بینی بچکانید.
۵. آب نمک
آب نمک، اغلب برای درمان خونریزی بینی توصیه می‌شود، چون پوشش داخلی بینی را روان و مرطوب می‌سازد. این روش برای خون دماغ در بچه‌ها نیز مفید است و می‌تواند برای پیشگیری نیز بکار برود. مقدار کمی نمک را با نصف فنجان آب مخلوط کنید. چند قطره از این محلول را در بینی‌تان بریزید و بگذارید کمی بماند.
روش دیگر: این افشانه را در یک بطری اسپری بینی قرار دهید و هر زمانی که لازم است از آن استفاده کنید.
۶. هل
هل، نه تنها خوشمزه است، بلکه خواص دارویی بسیاری نیز دارد. هل برای بهبود طعم و مزه بسیاری از غذاها بکار می‌رود و بطور گسترده‌ای در دسترس است، اما آنطور که برخی مطالعات نشان می‌دهند، برای درمان خونریزی بینی نیز بکار می‌رود! برای قطع خونریزی، بخور این گیاه را استنشاق کنید.
۷. بخور دادن
همانطور که قبلا بحث شد، خونریزی می‌تواند به علت محیط خشک یا سوراخ‌های بینی خشک نیز اتفاق بیفتد. بنابراین ضروری است که آنرا مرطوب و هیدراته نگه دارید. این کار حتی برای کودکانی که از خونریزی بینی قدامی رنج می‌برند نیز مفید است. برای این منظور، یک کاسه بردارید و آن را با آب گرم پر کنید. حالا یک حوله بردارید و سرتان و کاسه را با آن بپوشانید. برای مدتی، بخار را استنشاق کنید و سپس کمی استراحت نمایید. برای درمان، این کار را برای ۵ تا ۱۰ دقیقه انجام دهید.
۸. گشنیز
گشنیز یک داروی قدیمی برای درمان خون دماغ است، و توسط تحقیقات نیز به اثبات رسیده است. گشنیز می‌تواند مشکل خون دماغ مکرر در بزرگسالان را نیز حل کند. برای استفاده از این روش، آب برگ‌های گشنیز را بگیرید و چند قطره از آن را در بینی‌تان بریزید تا خونریزی قطع شود.
روش دیگر: شما می‌توانید بجای آب گشنیز از روغن گشنیز نیز استفاده کنید. علاوه بر این، می‌توانید با له کردن برگ‌های گشنیز، یک خمیر درست کنید و آن را روی سرتان بمالید! این کار، اثر خنک کننده خواهد داشت و در نهایت خونریزی را متوقف می‌کند.
۹. وازلین
مرطوب ساختن پوشش داخلی بینی، برای جلوگیری از خون دماغ مکرر ضروری است. وازلین، عاملی است که به حفظ رطوبت کمک می‌کند. اگر مستعد خون دماغ هستید، برای جلوگیری از خونریی کافی است مقداری وازلین را چند بار در روز به داخل بینی‌تان بمالید.
توجه: به مقدار بیش از حد از آن استفاده نکنید تا راه هوای بینی‌تان مسدود نشود.
۱۰. انگور فرنگی هندی
انگور فرنگی هندی به دلیل حضور مواد معدنی و ویتامین‌های متعدد، برای درمان بسیاری از ناراحتی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. دانه‌های این میوه بعنوان درمانی برای خونریزی بینی بکار می‌روند. فقط کافی است دانه‌های آن را در کره تصفیه شده سرخ کرده و از آن برای ماساژ پیشانی‌تان استفاده کنید. این کار خونریزی را پس از مدتی متوقف خواهد کرد.
روش دیگر: شما می‌توانید از آب گرفته شده از این میوه نیز استفاده کنید. فقط کافی است چند قطره از آن را در سوراخ‌های بینی‌تان بریزید و خونریزی پس از مدتی متوقف خواهد شد.
۱۱. ویتامین K
ویتامین K، یک ویتامین ضروری است که برای لخته شدن خون مورد نیاز است. خون دماغ، یکی از بیماری‌هایی است که می‌تواند بعلت کمبود این ویتامین ایجاد شود یا می‌تواند اگر خون رقیق باشد نیز اتفاق بیفتد. برای اجتناب از این اتفاق، مواد غذایی مانند اسفناج، بروکلی، کلم پیچ و غیره که غنی از این ویتامین هستند را مصرف نمایید.
۱۲. ویتامین C
خون دماغ می‌تواند در طول دوران بارداری، به این دلیل که بافت‌ها خشک می‌شوند نیز اتفاق بیفتد. برای جلوگیری از خون دماغ در طول بارداری، مواد غذایی غنی از ویتامین C مانند آب پرتقال مصرف کنید. سایر منابع غذایی عبارتند از کیوی، آناناس، پاپایا، انبه و غیره.
۱۳. جوش شیرین
جوش شیرین می‌تواند بعنوان یک درمان برای بسیاری از بیماری‌ها مورد استفاده قرار گیرد. برای استفاده از آن برای درمان خون دماغ، نصف قاشق چایخوری نمک (بدون ید) و ۴/۱ قاشق چایخوری جوش شیرین را در ۱ فنجان آب مخلوط کنید و از این محلول برای شستشوی بینی تان استفاده کنید.
روش دیگر: فقط مقداری جوش شیرین را با آب مخلوط کنید و ۳ تا ۴ بار در روز در بینی‌تان اسپری کنید.
۱۴. روغن عصاره لیمو
روغن عصاره لیمو یکی دیگر از درمانهای موثر و اثبات شده برای خون دماغ است. این درمان برای سال‌ها در آروماتراپی مورد استفاده قرار گرفته است و حالا پتانسیل‌های درمانی جدید بسیاری از آن شناخته شده است، از جمله درمان خون دماغ. فقط چند قطره از این روغن را در بینی‌تان بریزید و بحال خود رهایش کنید. خونریزی پس از مدتی قطع خواهد شد.
۱۵. بلوط سفید
بلوط سفید، یک گیاه قابض است و یک بیوفلاونوئید قوی می‌باشد. بلوط سفید قادر به رفع بیماری‌های بسیاری است از جمله خون دماغ مزمن. خمیر این گیاه را به سوراخ آسیب دیده بینی بزنید و خونریزی پس از مدتی قطع خواهد شد.
۱۶. ریحان
برگ‌های ریحان، پتانسیل درمانی زیادی دارند که در نتیجه، می‌تواند بیماری‌های بسیاری را درمان کند. ثابت شده که برای خلاص شدن از شر خونریزی بینی مفید است. برای این کار، یک مشت برگ ریحان بردارید و آب آن را بگیرید. چند قطره از آن را در بینی‌تان بریزید و هر زمان که لازم بود تکرار کنید.
۱۷. گزنه
گزنه مدت‌هاست که برای درمان خون دماغ بکار می‌رود اما به مطالعات بیشتری برای بررسی اثربخشی آن نیاز است. برای این درمان، شما می‌توانید بخار گزنه را بطور مستقیم استنشاق کنید.
روش دیگر: آب گرفته شده از برگ‌های گزنه می‌تواند برای قطع کردن سریع خونریزی، در بینی ریخته شود. همچنین می‌توانید اگر مستعد دچار شدن به این وضعیت هستید، روزانه ۱ یا ۲ فنجان از دم کرده آنرا مصرف کنید.
توجه: نباید بیش از ۴ تا ۶ گرم از این گیاه را با حداقل ۲ لیتر از یک مایع در روز مصرف کنید.
رژیم غذایی برای خون دماغ
رژیم غذایی، نقش مهمی در هر نوع بیماری ایفا می‌کند، از این رو رعایت آن در بهبود خون دماغ نیز حیاتی است. اگر شما از خون دماغ رنج می‌برید، پس نباید هرگونه ماده غذایی که باعث رقیق شدن خون می‌شود را مصرف کنید.
آهن، یک ماده معدنی است که برای تولید هموگلوبین (که یک جزء مهم از سلول‌های قرمز خون است) ضروری می‌باشد. مصرف مواد غذایی غنی از آهن می‌تواند از خون دماغ جلوگیری کند.
همچنین همراه با مصرف ویتامین K و C، منابع غذایی غنی از زینک نیز باید در رژیم غذایی شما گنجانده شوند، چون این ماده معدنی به حفظ عروق خونی در بدن کمک می‌کند.
بایدها
اگر خونریزی بعد از ۲۰ دقیقه قطع نشد، با یک پزشک تماس بگیرید.
برای جلوگیری از ور رفتن با بینی‌تان، ناخن‌هایتان را کوتاه نگه دارید.
در یک محیط گرم بمانید. برای این کار می‌توانید خانه‌تان را با کمک دستگاه بخور مرطوب سازید.
هیدراته بمانید.
نبایدها
خودتان را کش ندهید و هر چیزی را با خم شدن به پایین بلند کنید.
سیگار نکشید چون راه هوای بینی‌تان را خشک می‌کند.
اگر کودک شما خون دماغ شد وحشت نکنید، چون ممکن است او را بترسانید.
نویسنده: پوریا زنگیشه